ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLAR

Üç fazlı akım ile çalışan asenkron motorlar kendi aralarında farklı türlere ayrılır. Bu farklar rotorların çeşitli yapılarda olmasından ileri gelmektedir.

DÖNER BİLEZİK-ROTORLU MOTOR(SARGILI ROTORLU MOTOR)
Bu motorun statoru: gövde, stator-saç paketleri ve stator-sargılarından oluşmuş olup,rotoru stator içinde yataklanmıştır. Rotor mili üzerinde rotor saç paketi ve döner bilezikler bulunur. Rotor saç paketi üzerine açılmış oluklara rotor sargıları döşenmiştir. Hemen hemen bütün rotorlarda üç sargı (üç faz sargısı) bulunmaktadır.Bu sargılar genellikle yıldız; ender olarak üçgen bağlanırlar. Bazı durumlarda rotorlarda, çift sargıya da (çift faz sargısı) rastlanmaktadır. Bu tür sargılar motor içinde V-devresi şeklinde bağlanırlar. İster çift, ister üç sargılı olsun sargı uçları rotor üzerinde bulunan döner bileziklere bağlanır. Döner bileziklerle, akım devresi arasındaki bağlantı kömür fırçalar yardımıyla sağlanır. Üç sargılı motorların sargı uçları döner bilezikler üzerinden motor kutusundaki (u), (v) ve (w) terminallerine bağlantı halindedir.

Çalışma Şekli :
Motor dönmez durumda iken stator ve rotor sargıları bir transformatör gibi çalışır. Statorda oluşan döner alan rotor sargıları üzerinde bir gerilim endükler. Rotor dönmez durumda iken üzerinde endüklenen bu gerilim Rotor sükunet gerilim olarak anılır. Rotor sükunet gerilimi motor etiketi üzerinde stator gerilimi yanı sıra belirtilir. Rotorda endüklenen gerilim rotor sargı terminallerinin birbiriyle bağlanması sonucu bir akım ortaya çıkarmaktadır. Statorun döner alanı ile rotor üstünde ortaya çıkan bu akım bir döndürme momenti oluşturmakta ve bunun sonucu rotor dönmektedir. Bu prensibe dayanarak çalışan motorlar Endüksiyon motoru olarak tanınır.Endüksiyon motorlarında rotor akımı endüksiyon sonucu oluşur.Motora gerilim uygulandığında rotor sargıları üzerinden bir alternatif akım geçmektedir. Rotor sükunet durumunda iken, rotordan geçen akımın frekansı uygulanan gerilimin frekansına (örneğin: 50 Hz) eşittir.

Rotorda ortaya çıkan akım Lenz kuralına göre kendisini oluşturan nedeni yok etmek isteyecek ve bu akım rotoru stator döner alanı yönünde çevirecek şekilde akacaktır. Rotorun dönme hızı arttıkça stator döner alanı - manyetik akısının, rotor sargılarını tarama hızı gitgide azalacaktır.Bu azalma motorun sargılarından gelen seslerin pesleşmesiyle kendini belli etmektedir.
Endüksiyon motorlarında rotor devir sayısının artması rotorda endüklenen gerilimi ve bu gerilimin frekansını düşürür.



otomasyon

Kaynak:www.kontrolkalemi.com alıntıdır.