bobinler hakkında

İçerik --
Bobinler hakkında genel bilgi (AC ve DC davranışı, kullanıldığı yerler, bağlantı şekilleri, bobin hesabı )
Bobinlerin ölçülmesi
Avometre ile bobin testi

-- Dokümanın ilk 2 paragrafı --
Bobinler, makara, madren veya karkas olarak adlandırılan yalıtkanlar üzerine (plastik, seramik, sertkağıt) spiral, helezon, düz, petek şeklinde sarılı tellerden (sargı şekli) oluşan devre elemanıdır. Bobinin diğer adı "self" tir. Bobinler, bakır veya gümüş tel veya litz teli denilen ipekle yalıtılmış tel ile sarılırlar. Bobinlerin değerleri sıcaklıkla değişir; bu nedenle çok kararlı devrelerde kullanılmazlar.

Bobinler pratikte silindir şeklinde bir karkas üzerine veya simit şeklinde bir nüve üzerine sarılan yalıtkan malzeme kaplı (dışı izole) bakır tellerden üretilir. Karkas içinde herhangi bir çekirdek kullanılmazsa buna havalı bobin denir. Yüksek frekanslarda birkaç sarımlık havalı bobinler sıklıkla kullanılır. Kimi bobinlerin içinde bir nüve (çekirdek) vardır, nüve çeşitli maddelerden yapılabilir; demir veya sıkıştırılmış demir tozu olan ferit (ferro malzeme), nüve olarak kullanılabilir. Bu nedenle bobinler, hava boşluklu olduğu gibi demir veya ferit nüveli olarak da üretilir. Gerekli yerlerde preslenmiş demir nüveler üzerine de bobinler yerleştirilir. Tellerin hiç hareket etmemesi istenen yüksek frekanslarda bobin makaralarında çentikler mevcuttur.

Bir iletkenin ne kadar çok eğik ve büzük bir şekilde ise o kadar direnci artar. Bir bobinin değeri tel kesitine, sarım (tur) sayısına, karkas boyuna, mandren çapına ve kullanılan nüveye (çekirdeğe) göre değişir. Havalı bobinin boyu ile oynanarak değeri değiştirilir. Karkas içine yerleştirilen ferrit nüve, bobinin değerini havalıya göre 4 katına kadar arttırabilir. Bakır çekirdek ise bobinin değerini azaltır. Nüvenin bobin içine girme miktarı değiştirilerek bobinin değeri ve dolayısıyla bağlı olduğu osilatörün frekansı ayarlanabilir. Bir çeşit bobin de toroid’lerdir. Toroidlerin veya harhangi ferro (demir tozu) malzemeden yapılmış çekirdekli bobinlerin indüktansında rol oynayan bir diğer parametre de bu malzemenin geçirgenliğidir.

Devrelerde bulunan akım yollarının hepsi genel açıdan birer bobin görevi yapmaktadır. Bobinin bu yollardan farklı olan yani uzunluk ve kendi üzerine olan etkisidir. İlk elektrik akımı bulan insanoğlu uzun bir teli metal parça üzerine sararak akım geçirdiğinde metalin mıknatıs görevi yaptığını ve akımın yönüne göre metalin uçlarında NS kutuplarının oluştuğunu bulmuştur - Faraday (1791-1867). Kısacası bobin bir iletkenin üzerinden geçen akımı manyetik alan çizgilerine çevirerek yapısal olarak enerji dönüşümünü gerçekleştirmiştir. Tersi durumunda da yani bir manyetik cisim manyetik alan çizgileri bobini kesecek şekilde hareketlendirilirse bobin üzerinde bir akım oluşur; işte bu temel akımdır. Normal devre içi kullanımında oluşan bu manyetik çizgiler farklı şekillerde sarıldığında kendisi üzerine ters manyetik alan kuvveti uygulayarak üzerinden geçen akımı yavaşlatmıştır. Bu sayede çıkışta, gecikmiş bir akım alınabilir. Etrafında bulunan dielektrik madde ve kullanılan iletkenin özelliği bobinin özelliklerini belirler. Bobine alternatif elektrik akımı uygulandığında bobinin etrafında bir manyetik alan meydana gelir. Aynı şekilde bobinin çevresinde bir mıknatıs ileri geri hareket ettirildiğinde bobinde elektrik akımı meydana gelir. Bunun sebebi mıknatıstaki manyetik alanın bobin telindeki elektronları açığa çıkarmasıdır