ÇÖZÜMLÜ SORULAR
X,Y ve Z küreleri elektrikle yüklenmiştir. X küresi Y küresini itmekte, Z küresini çekmektedir.
Y küresinin yükü pozitif olduğuna göre, X ve Z kürelerinin yüklerin işareti nasıl olur?
_X_ _Y_
A) + -
B) + -
C) + -
D) + -
E) + -
ÇÖZÜM:
Aynı yükle yüklü cisimler birbirlerini iter, Zıt cisimler ise birbirini çeker X küresini Y küresini ittiğine göre Y nin yükü ile aynı işaretlidir. Yninki pozitif ise X inkide pozitiftir. X küresi, Z küresini çektiğine göre, yükleri Zıt işaretlidir. X inki pozitif olduğuna göre, Z nin ki de negatiftir. Buna göre; X=(+), Y=(-) işaretlidir.
Cevap A12
2-
birbirine dokunmakta olan nötr K,L ve M özdeş iletken cisimlerine eşit, elektrikle yüklü iki küre şekildeki gibi eşit uzaklıkta tutulmaktadır. Yüklü küreler uzaklaştırılmadan, bir yalıtkanla K,L ve M cisimleri aynı anda birbirinden ayrılıp yüklü küreler uzaklaştırılır.
K,L ve M cisimlerinin herbirindeki yüklerin cinsi ve miktarı ne olur?
K L M
A) -q +q -q
B) -q 0 -q
C) -q +2q -q
D) +q -q +q
E) +q -2q +q
ÇÖZÜM:
Kürelerdeki (+) yükler, L cisminden eşit miktarda (-) yükleri K ve M cismine çekerler. Daha sonra cisimler birbirinden ayrıldığında K ve M de eşit miktar (-) yük, L de ise K ve M nin yükleri toplamı kadar (+) yük olur. Eğer küreler uzaklaştırıldıktan sonra, cisimler birbirinden ayrılsaydı, etki ile elektriklenme ortadan kalkar ve küreler tekrar nötr hale geçer. Cevap C
3-
Şekilde eşit yüklerle yüklenmiş özdeş K ve L elekroskoplarına e ve 2r yarı çaplı nötr küreler dokundurulmaktadır.
Elektroskobun yapraklarında nasıl bir değişiklik olur?
___K L_______
A) Biraz açılır Biraz kapanır
B) Biraz kapanır Daha çok kapanır
C) Değişiklik olmaz Değişiklik olmaz
D) Biraz açılır Biraz açılır
E) Biraz kapanır. Biraz kapanır
ÇÖZÜM:
Yüksüz bir cismi yüklü bir cisme dokundurursak o da aynı cins yükle yüklenir. Elektroskoplardaki (-) yükleri bir kısmı kürelere geçer. Yani mevcut yük, kapasiteleri oranında paylaşılır. Bu durumda elektroskopların yükü azalır ve yapraklar biraz kapanır. Fakat 2r yarıçaplı kürenin kapasitesi biraz daha büyük olduğundan, ona daha fazla yük geçer ve L elektroskobunun yaprakları daha fazla kapanır. Küreler büyültülerek bu işleme devam edilirse daha fazla kapanma olur. Çok büyük küre olan yer küreyi dokundurulursa, yani topraklama yaparsak, bu durumda yerküre elektroskoptaki fazla (-) yükleri çekerek nötr hale getirir ve yapraklar tamamen kapanır. Cevap B
4- Yüklü cisimlerle ilgili olarak verilen ;
I- İpek ipliği asılmış nötr küreye sadece (+) yüklü cisim yaklaştırılırsa küre çekilir,(-) yüklü cisim yaklaştırılırsa küre itilir.
II- Yüklü özdeş küreler birbirlerine dokundurulursa, yarıçapı büyük olan küre daha çok yük kazanır.
III- Yüklü özdeş küreler birbirine dokundurulursa, son yükleri eşit büyüklükte ve zıt işaretli olur.
Yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E)I, II ve III
ÇÖZÜM:
I- Nötr küreyi, yüklü bir cisim etki ile elektrikleyerek çeker. Yüklü cisim (+) da olsa
(-)de olsa yine çeker. İtebilmesi için her iki cisminde yüklü olması ve hatta aynı cins yükle yüklenir. (I Yanlış)
II- Yüklü küreler birbirlerine dokundurulursa, toplam yükü yarıçapıyla doğru orantılı olarak paylaşılır. Yarıçapı büyük olan daha fazla yük alır. (II Doğru)
III- Yüklü özdeş küreler birbirine dokundurulursa, yük miktarları eşit ne aynı cins yükle yüklenir.(III Yanlış) Cevap B
5-
Şekilde (-) yüklü bir elektroskobun yapraklarının tamamen kapanması için
I- Elektroskobu topraklamak
II- Elektroskoba (-) yüklü bir cisim yaklaştırmak
III- Elektroskoba nötr bir cisim dokunmak
IV- Elekroskobun yüküne eşit yüke sahip (+) yüklü bir cisim dokundurmak.
İşlemlerinden hangileri kesinlikle yapılmalıdır?
A) Yalnız I B) I ve IV C) I ve III D) I, II ve IV E) II ve III
ÇÖZÜM:
I- Elektroskop topraklanırsa, elektroskoptaki fazlalık (-) yükler toprağa akarak nötr hale gelir ve yapraklar tamamen kapanır. Toprakla bağlantısı olan cisimler mutlaka nötrdür.
II- Elektroskoba (-) yüklü bir cisim yaklaşırsa, topuzdaki (-) yüklerin bir kısmını daha yapraklara itilerek yaprakların biraz daha açılmasına neden olur.
III-Elektroskoba nötr bir cisim dokundurulursa, toplam yük paylaşılır ve elektroskobun yaprakları biraz kapanır. Tamamen kapanmaz.
IV-Elektroskobun yüküne eşit ve (+) yüklü bir cisim dokundurulursa toplam yük sıfır olur. Dolaysıyla elektroskobun yaprakları tamamen kapanır. Cevap B
6-
Negatif yüklü iletken kürecik, içi boş ve yüksüz iletken kabın içerisine değmeyecek şekilde yaklaştırılıyor.
Elektroskobun yapraklarının ve kabın dış yüzeyinin yüklerinin işareti nasıl olur.
Kabın dış yüzeyi Yapraklar
A) (-) (-)
B) (-) (+)
C) (+) (+)
D) Nötr Nötr
E) (-) (-)
ÇÖZÜM:
(-) yüklü küre, nötr kabı etki ile elektrikler ve kabın dış yüzü (-), iç yüzü ise (+) yükle yüklenir. Kap ile elekroskop arasındaki cisim de etki ile elektriklenir. Bu çubuk ise, nötr elektroskobun yaprakların yükünün işareti negatif olur. Cevap A
7-
Şekildeki düzgün altıgenin köşesine sıra ile –4q, -2q, +q ve –5qyükleri konulmuştur.
O noktasına bulunan +q yüküne etki eden bileşke kuvvet hangi yöne doğrudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E)5
ÇÖZÜM:
Düzgün altıgenin özelliği gereğince şekildeki üçgenler eşkenar üçgendir. Her bir o noktasındaki yüke uzaklığı eşittir. Buna göre +q yüküne uygulanan kuvvetler yüklerin büyüklükleri ile doğru orantılıdır. Bu kuvvetler şekildeki gibi olacak ve bu kuvvetlerin bileşkesi de 3 yönünde olacaktır. Cevap C
8- Yüklü iletken K ve L kürelerinin yarıçapları sırası ile 2r ve 3r, yükleri ise +4q ve +6q dur. Aralarındaki uzaklık d iken birbirlerine F kuvveti uyguluyorlar.
Bu küreler birbirlerine dokundurulup, 3d uzaklığına konulduğunda birbirlerine kaç F uygularlar?
ÇÖZÜM:
Dokundurulmadan önce kürelerin birbirlerine uyguladığı elektriksel kuvvet
F1=F=k*4q*6q/d*d=k*24q*q/d*d
Küreler birbirine dokundurulup tekrar eski yerlerine konulduğunda yükler yarıçapla doğru orantılı paylaşıldığından K nın yükü, +6q L nin yükü de +4q olur. Bu durumda kürelerin birbirlerine uyguladığı kuvvet
F2=k* 4q*6q / 9*d*d den F2=1 / 9 F olur. Cevap E
9-
Yüklü iki iletken küre tel ile birbirlerine şekildeki gibi bağlanıyor. Anahtar kapatıldığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) K den L ye yük akışı olur.
B) L nin yükünün işareti değişir.
C) L nin yük miktarı azalır.
D) K nin ve L nin yükleri eşittir.
E) K nin son yükü, L nin son yükünden fazladır.
ÇÖZÜM:
Anahtar kapatıldığında sistemin toplam yükü qtop = -10q + 4q=-6q olur.
Ve her küre yarıçaplarıyla doğru orantılı yük paylaşırlar. K de –4q yükü, L de –2q yükü olur. Buna göre A,B,C ve E şıkkında söylenenler doğru, D şıkkında söylenen ise yanlıştır. Cevap D
10-
Şekilde yalıtkan iplere bağlı olan K, L ve M kürelerinden M küresi, önce K ye sonra da L ye birer kez dokundurulursa son yükü ne olur?
A) –6 B)-3 C) 3 D) 6 E)12
ÇÖZÜM:
Küreler toplam yükü yarıçaplarıyla doğru orantılı olarak paylaşılırlar.
M küresi önce K ye dokundurulursa,
qtop= qm+ qk =-12q+12q=0 olur
O halde K ve M küresine yük almaz ve nötr hale gelirler.
Daha sonra M küresi L ye dokundurulursa,
qtop= qm + ql =0 + 16q = 16q
qm’ =16q / ( r+ 3r) *3r den qm’ =19q / 4r *3r
qm’= 12q Cevap E
Konu: ÇÖZÜMLÜ SORULAR 
Ptsi Tem. 13, 2009 5:02 pm
